قصه گویی برای کودکان چه مزیت هایی دارد؟

دلیل اهمیت قصه گویی برای کودکان چیست؟ قصه خواندن برای کودک چه فوایدی دارد؟همه ما خوب می‌دانیم که سنین کودکی یکی از حساس ترین مراحل زندگی است چرا که کودکان هر آنچه که می‌بینند و می‌شنوند را به خوبی خاطر می‌سپارند و به عبارتی آموزش پذیرتر هستند. از این رو قصه‌هایی که برای کودکان تعریف می‌کنیم می‌توانند یک راه آموزشی برای آنها محسوب شود. در واقع کودکان به کمک قصه می‌توانند به دنبای خیالی خود سفر کنند و به جای شخصیت‌های داستان بازی کنند. شاید برایتان بپرسید که چه داستان‌هایی را برای کودکمان انتخاب کنیم یا قصه گویی که تاثیری در کودک خواهد داشت؟ با نشر نبات همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم. اما قبل از آن لازم است بدانید که چگونه باید برای کودک قصه بگویید.

نکات لازم هنگام قصه گویی برای کودکان

بعضی از افراد بر این باورند که قصه خواندن برای کودکان کار آسانی است و بی‌توجه به برخی از مسائل به این کار می‌پردازند اما باید بگوییم که هر کاری اصول خودش را دارد. از آنجایی که قصه می‌تواند نقش مهمی در پرورش و شخصیت و خلقیات کودک و همچنین برقراری ارتباط عاطفی والدین با آنها داشته باشد پس با رعایت نکات زیر می‌توان تاثیر آن را دوچندان کرد:

اولین نکته‌ای که قبل از شروع قصه گویی باید به آن توجه کنید انتخاب داستان متناسب با سن و روحیات کودکان است چرا که اگر قصه‌ی مناسبی را انتخاب نکنید علاوه بر کلافه کردن کودکان نمی‌توانید پیام داستان را به درستی به آن ها منتقل کنید. فراموش نکنید که قصه‌ای که انتخاب می‌کنید نباید آنقدر کوتاه باشد که امکان انتقال پیام را نداشته باشد و از سوی دیگر نباید خیلی طولانی باشد که باعث کسل شدن کودک شود و از جذابیت قصه بکاهد.
فضایی راحت و مناسب برای خواندن قصه انتخاب کنید. این کار موجب می‌شود تا کودکان با تمرکز بیشتری به قصه گوش بدهند و پیام را به درستی دریافت کنند.
یک قصه گوی خوب باید به کلمات داستان مسلط باشد تا بتواند به درستی آن ها را بیان کند و همچنین از هدف قصه آگاه باشد تا بیشترین تاثیر را بر کودکان برجای بگذارد.
یکی دیگر از نکاتی که باید هنگام قصه گویی برای کودکان به آن توجه کنید اینست که صوت و حالت صورت و حرکات دستان شما می تواند عواطف و احساسات کودکان را با خود درگیر کند و توجه و تمرکز آن ها را نسبت به شنیدن داستان بیشتر کند. به عنوان مثال اگر شخصیت قصه ناراحت یا عصبانی است شما نیز چهره خود را ناراحت یا عصبانی کنید یا صدایتان را تغییر دهید.
ارتباط چشمی فراموش نشود! همه ما خوب می‌دانیم هنگامی که با شخصی صحبت می‌کنیم برقراری ارتباط چشمی می‌تواند تاثیر حرف ما را در او بیشتر سازد چرا که شنونده را ملزم می‌کند تا به سخنان ما گوش فرا دهد. هنگامی که که برای کودکان قصه می‌خوانیم نیز نباید این نکته مهم را نادیده بگیریم.
با پرسش سوالاتی مانند “به نظرت شخصیت قصه چیکار کرد؟” یا “میدونی چی شد؟” و … می‌توانید کودکان را نیز در قصه گویی شریک کنید و باعث ماندگاری بیشتر آن در ذهن آن‌ها شوید.
اگر قصد دارید قصه در ذهن کودک ماندگار شود و پیام آن به درستی به او منتقل شود، می‌توانید داستان را به صورت یک نمایش اجرا کنید یا از عروسک و وسایلی که دارید استفاده کنید و از او بخواهید به عنوان یکی از شخصیت‌های قصه بازی کند.
زمانی که قصه‌ی شما به اتمام رسید، سعی کنید با کودکان صحبت کنید و به سوالاتی که در ذهنشان دارند پاسخ دهید. همچنین از آنها بخواهید که نتیجه‌ای را که از آن قصه دریافت کرده‌اند را برای شما بیان کنند.

نکات لازم هنگام قصه گویی برای کودکان

اولین نکته‌ای که قبل از شروع قصه گویی باید به آن توجه کنید انتخاب داستان متناسب با سن و روحیات کودکان است چرا که اگر قصه‌ی مناسبی را انتخاب نکنید علاوه بر کلافه کردن کودکان نمی‌توانید پیام داستان را به درستی به آن ها منتقل کنید. فراموش نکنید که قصه‌ای که انتخاب می‌کنید نباید آنقدر کوتاه باشد که امکان انتقال پیام را نداشته باشد و از سوی دیگر نباید خیلی طولانی باشد که باعث کسل شدن کودک شود و از جذابیت قصه بکاهد.
فضایی راحت و مناسب برای خواندن قصه انتخاب کنید. این کار موجب می‌شود تا کودکان با تمرکز بیشتری به قصه گوش بدهند و پیام را به درستی دریافت کنند.
یک قصه گوی خوب باید به کلمات داستان مسلط باشد تا بتواند به درستی آن ها را بیان کند و همچنین از هدف قصه آگاه باشد تا بیشترین تاثیر را بر کودکان برجای بگذارد.
یکی دیگر از نکاتی که باید هنگام قصه گویی برای کودکان به آن توجه کنید اینست که صوت و حالت صورت و حرکات دستان شما می تواند عواطف و احساسات کودکان را با خود درگیر کند و توجه و تمرکز آن ها را نسبت به شنیدن داستان بیشتر کند. به عنوان مثال اگر شخصیت قصه ناراحت یا عصبانی است شما نیز چهره خود را ناراحت یا عصبانی کنید یا صدایتان را تغییر دهید.
ارتباط چشمی فراموش نشود! همه ما خوب می‌دانیم هنگامی که با شخصی صحبت می‌کنیم برقراری ارتباط چشمی می‌تواند تاثیر حرف ما را در او بیشتر سازد چرا که شنونده را ملزم می‌کند تا به سخنان ما گوش فرا دهد. هنگامی که که برای کودکان قصه می‌خوانیم نیز نباید این نکته مهم را نادیده بگیریم.
با پرسش سوالاتی مانند “به نظرت شخصیت قصه چیکار کرد؟” یا “میدونی چی شد؟” و … می‌توانید کودکان را نیز در قصه گویی شریک کنید و باعث ماندگاری بیشتر آن در ذهن آن‌ها شوید.
اگر قصد دارید قصه در ذهن کودک ماندگار شود و پیام آن به درستی به او منتقل شود، می‌توانید داستان را به صورت یک نمایش اجرا کنید یا از عروسک و وسایلی که دارید استفاده کنید و از او بخواهید به عنوان یکی از شخصیت‌های قصه بازی کند.
زمانی که قصه‌ی شما به اتمام رسید، سعی کنید با کودکان صحبت کنید و به سوالاتی که در ذهنشان دارند پاسخ دهید. همچنین از آنها بخواهید که نتیجه‌ای را که از آن قصه دریافت کرده‌اند را برای شما بیان کنند.

فواید باورنکردنی قصه گویی برای کودکان

قصه گویی یکی از مواردی است که در گذشته از آن برای انتقال آداب و رسوم و به عنوان یک عامل سرگرم کننده استفاده شده است. امروزه با توجه به تاثیرات فراوان قصه گویی روانشناسان از آن به عنوان یک راه درمانی برای بهبود انواع اختلالات همچون پرخاشگری، بدخوابی و شب ادراری استفاده می‌کنند به این صورت که در قصه درمانی روانشناس با خواندن داستانی که شخصیت اصلی آن مشکلاتی مشابه با مشکلات کودکان را دارند، با استفاده از قدرت تخیل کودکان آن‌ها را با خود همراه می‌سازند. با وجود مزایا و تاثیرات زیاد قصه والدین به دلیل مشغله‌های زیادی که دارند از این مسئله غافل هستند و به سادگی از کنار آن می‌گذرند.

1) با اختصاص زمان‌هایی برای خواندن کتاب و مجله مناسب سن کودکان می‌توانید آنها را با فرهنگ کتابخوانی و مطالعه آشنا کنید. همچنین با توجه به این که “کودکان می‌بینند، کودکان انجام می‌دهند” سعی کنید در حضور فرزند خود، کتاب بخوانید تا آن‌ها نیز از شما فرهنگ کتابخوانی را بیاموزند.
2) یکی دیگر از فواید قصه گویی برای کودکان تقویت تمرکز و مهارت گوش دادن است.از آنجایی که اکثر کودکان هنگام یادگیری بازیگوش بوده و مدت زمان کمی را روی یک موضوع متمرکز می‌شوند و بیشتر از گوش دادن دوست دارند خودشان صحبت کنند، با قصه خواندن می‌توانید توجه آن‌ها را برای مدت زمان طولانی به موضوعی متمرکز نمایید و آن‌ها را به گوش دادن ترغیب نمایید. فراموش نکنید با پرورش مهارت گوش دادن کمک زیادی به کودک برای آموزش و یادگیری موضوعات مختلف خواهید کرد.
3) همانطور که میدانید پدر و مادر اولین افرادی هستند که فرزندان با آن ها در ارتباط بوده و زمان بیشتر را با آن ها می‌گذرانند. با توجه به این موضوع که کودکان پر از حس کنجکاوی هستند و در ذهن آن ها سوالات زیادی می‌گذرد برای آن که کودکان بتوانند سوالات خود را مطرح کرده و به راحتی با آن ها ارتباط برقرار کنند و در آینده برای ایجاد ارتباط با دیگران به مشکل برخورد نکنند، قصه گویی کمک زیادی به این مسئله خواهد کرد.
4) افزایش مهارت های کلامی یکی دیگر از مزیت‌های قصه گویی برای کودکان است. در واقع با خواندن قصه می‌توان آن را با دامنه لغات بیشتری آشنا کرد. در واقع مهارت کلامی رابطه مستقیمی با نحوه ایجاد ارتباط کودکان با دیگران دارد. چرا که با دایره لغاتی که به یاد دارند می‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کرده و درخواست‌های خود را بیان کنند. برای آنکه این دایره لغات در ذهن کودکان ماندگار شوند از آن‌ها بخواهید بعد از اتمام قصه، آن را با زبان خود تعریف کنند.
5) با هر با قصه خواندن از کودکان امتحان بگیرید! بله درسته. بعد از گذشت چند روز از خواندن قصه از کودکان بخواهید تا داستان را برای شما بازگو کند یا از آن‌ها در مورد قصه سوال بپرسید. برای مثال از او بپرسید چرا مامان زنبور کوچولو ناراحت بود؟ این کار علاوه افزایش تمرکز کودکان هنگام گوش دادن به قصه، سبب تقویت حافظه آن‌ها می‌گردد.
6) ارتقا خلاقیت و خیال پردازی نیز از جمله فواید قصه گویی برای کودکان است. گوش دادن به قصه کودکان را ملزم می‌کند تا تمام شخصیت‌ها و اشکال قصه را در ذهن خود به تصویر بکشانند. اگر این کار به صورت مداوم صورت گیرد ذهن کودکان برای پرورش ایده‌های خود آماده می‌شود و سبب افزایش خلف ایده‌های نو می‌گردد.
7) سفر کردن به نقاط مختلف می‌تواند کودکان را با فرهنگ و سنن دیگر شهر و کشورها آشنا کند. اما گاهی شرایط برای سفر مهیا نمی‌باشد اما با قصه کودک می‌تواند به شهر و کشورهای دیگر سفر کرده و اطلاعات زیادی را در مورد آن‌ها کسب کرده و با فرهنگ‌های مختلف آشنا شود.
8) احساسات یک موضوع انتزاعی بوده و بیان آن گاهی برای کودکان دشوار است به همین دلیل سبب بروز مشکلات رفتاری همچون پرخاشگری و بدخلقی و… می‌شود. یکی از روش‌هایی که کمک می‌کند تا کودکان نسبت به احساساتی که دارند شناخت پیدا کرده و نحوه درست ابزار آن را بیاموزند قصه گفتن است.
9) یکی دیگر از مزایای قصه گویی در کودکان اینست که کودکان می‌توانند خصلت‌های خوب اخلاقی بیاموزد. همانطور که گفتیم کودکان خود را بجای شخصیت اصلی قصه قرار می‌دهند پس این بهترین فرصت برای آموزش خصلت‌های خوب و مثبت مانند شجاعت، صداقت و صبوری و… به کودکان است.
10) همه ما گاهی در مواجه با مشکلات سردرگم شده‌ایم، با قصه خواندن برای کودکان می‌توانید آن‌ها را برای مواجه با شرایط پیچیده زندگی آماده کنید. در واقع داستان‌هایی را برای کودکان بخوانید که شخصیت اصلی داستان در شرایط دشوار قرار گرفته است. این کار همچنین به کودکان کمک می‌کند تا در شرایط شبیه به قصه گفته شده از راه حل‌های آن استفاده کنند.

سخن پایانی

قصه گویی روشی است که از گذشته تا بحال از نیاکان ما بجای مانده است و از آن برای سرگرمی و بیان بسیاری مسائل آموزشی و فرهنگی است. در واقع قصه گویی بستر مناسبی را برای آموزش بهتر و تقویت برخی از مهارت ها بخصوص به کودکان فراهم می‌کند. اما نکته‌ای که حائز اهمیت اینست که چه قصه‌ای را برای کودکان انتخاب کنیم؟ مجله کودک و خردسال نبات از جمله مجلاتی است که شامل داستان و شعرهایی است که سعی دارد به شما در این زمینه کمک کند و این آموزش‌ها را متناسب با سن کودکان به آن‌ها آموزش دهد.