علل خودخواهی کودکان و روش های اصلاح آن
چرا برخی از کودکان خودخواه هستند؟ برای رفع خودخواهی آنها چه باید کرد؟ با بزرگتر شدن کودکان، بیش از پیش به خود توجه خواهند کرد و این امری کاملا عادی و طبیعی است چرا که آنها به درک و آگاهی بیشتری نسبت به خود می‌رسند و در عین حال تعاملات اجتماعی و فرهنگی بیشتری را پشت سر می‌گذارند. معمولاً کودکان از این تصور که در میان جمع افراد عجیب و غریب باشند، بیزارند. از این رو بر روی رفتار و ظاهر خود تمرکز می‌کنند تا بتوانند در جمع قرار بگیرند. این مرحله از رشد مخاطب خیالی نام دارد، چرا که کودکان معتقد هستند توجه همه به آن‌هاست. گاهی ممکن است این رفتارها افراد را به اشتباه بیاندازد و کودک را فردی خودخواه بنامند. در حالی که برخی بر این باورند که کودکان خودخواه به دنیا می‌آیند و برخی دیگر می‌گویند این یک رفتار آموخته شده است. جدا از هر باوری اگر شما نیز فکر می‌کنید کودکان خودخواه باید عادت‌های بد خود را ترک کنند با نشر نبات همراه باشید تا راهکارهایی را برای رفع آن ارائه دهیم.
دلایل خودخواهی کودکان چیست؟
نوزادان و کودکان نوپا که هنوز در حال یادگیری دنیای اطراف خود هستند، به طور طبیعی تمایل به خودخواهی دارند. هنگامی که نوزادان و کودکان خردسال گرسنه هستند، گریه می‌کنند و فریاد می‌زنند تا غذا دریافت کنند. آنها هیچ راه دیگری برای برقراری ارتباط ندارند و در درجه اول نیازهایشان مهم است. با بزرگتر شدن بچه‌ها، این رفتار کاهش می‌یابد، اما می‌تواند دوباره ظاهر شود یا به طور کامل از بین نرود. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کودکان نیز در سنین کودکی می‌توانند رفتار نوع‌دوستانه‌ای از خود نشان دهند و به این نکته اشاره می‌کنند که خودخواهی یک رفتار طبیعی آموخته شده نیست.
خودخواهی در بچه‌های بزرگتر بیشتر از عادات بد و متأسفانه عدم راهنمایی صحیح رفتاری از سوی والدین آموخته می‌شود. این خصیصه می‌تواند به طرق مختلف رشد کند، اما معمولاً از مشاهده آن و سپس تقلید کردن کودکان ناشی می‌شود. بسیاری از اوقات خودخواهی از زمانی ناشی می‌شود که کودکان هر چه که می‌خواهند به آنها داده می‌شود و نه نمی‌شنود. از دیگر علل این ویژگی در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ابراز بیش از اندازه علاقه و محبت والدین
- نادیده گرفتن و کم توجهی به کودکان
- عدم توجه به احساسات کودک همچون خشم، اضطراب و غم
- حسادت به خواهر، برادر و دوستان
- الگوبرداری از والدین
- نبود قوانین و نظم و انضباط در خانواده
نشانه های خودخواهی در کودکان
- برای صحبت دیگران ارزش قائل نمی‌شود.
- هنگام گرفتن وسیله یا خدمتی از دیگران، تشکر و قدردانی نمی‌کنند.
- برای شنیده شدن صحبت‌های خود، مکالمه بزرگسالان را قطع می‌کنند.
- گرفتن یک اسباب بازی از کسی صرفاً به این دلیل که آن را می‌خواهد.
- گریه و عصبانیت وقتی به او نه می‌گویند.
- به فکر دیگران نیستند و فقط و فقط روی خود تمرکز می‌کنند.
راه‌های اصلاح خودخواهی کودکان | تربیت کودک نوع دوست
به نظر شما با کودکان خودخواه چگونه باید رفتار کرد؟ اولین قدم برای تغییر رفتار خودخواهانه کودک این است که متوجه شوید این رفتار یک مشکل بزرگ است.
- ریشه یابی خودخواهی: با پیدا کردن دلیل خودخواهی فرزندتان شروع کنید. آیا اتفاقی افتاده است؟ آیا با خواهر و برادرش دعوا می‌کند؟ آیا قوانین شما خیلی کمی وضع کرده‌اید؟ آیا در مدرسه مشکلی وجود دارد؟ قبل از اینکه نگران عواقب آن باشید، ابتدا فهرستی تهیه کنید و ببینید اخیراً چه چیزی در فرزندتان تغییر کرده است که در رفتار خودخواهانه او دخیل است.
- صحبت کردن: مشکلات اگر به آنها رسیدگی نشود حل نمی‌شود. باید به خودخواهی در کودکان اشاره کرد و به طور مداوم در مورد آن صحبت کرد. اگر شاهد هر یک از آن رفتارها هستید، دست بردارید و چیزی بگویید. به احتمال زیاد فرزند شما حتی متوجه نمی‌شود که خودخواه است یا نمی‌داند که این کار را انجام می‌دهد.
- تمرین سیاست عدم تحمل: برای اصلاح رفتار فرزندتان، به او بگویید که چنین رفتاری قابل تحمل نخواهد بود. شما باید ثابت و محکم باشید، زیرا اگر کودک به انجام کار اشتباه عادت کرده باشد، ترک آن ممکن است برایش سخت باشد. قوانینی را تعیین کنید که خودخواهی هرگز در خانه یا هر جای دیگری صورت نگیرد. اگر فرزندتان خودخواهانه رفتار می کند، مخالفت خود را نشان دهید.
- ترویج دیدگاه جدید: این یک شرط مطمئن است که اگر این یک شرط مطمئن است اگر همانند رفتار کودکان خودخواه با خودشان برخورد شود، بسیار ناراحت خواهند شد. وقتی اتفاقی در خانه رخ می‌دهد، از فرزندان خود بپرسید که چه احساسی خواهند داشت اگر در موقعیت شخص مقابل قرار گیرند. این باعث می‌شود که در مورد نحوه رفتار خود فکر کنند و علت اصلی خودخواهی خود را پیدا کنند.
- آموزش همدلی: کودکانی که می‌توانند خود را به جای دیگران بگذارند و درد کسی را احساس کنند، بیشتر سخاوتمند هستند. بنابراین با اشاره به احساسات دیگران به فرزندتان همدلی را بیاموزید. به رفتارها و حالات چهره افراد اطرافش اشاره کنید تا به او کمک کنید تفاوت بین شادی و غم را درک کند. همچنین می‌توانید نقش بازی کنید تا به کودک خود کمک کنید تصور کند در یک موقعیت خاص چه احساسی دارد. از او بپرسید «در موقعیتی مشابه چه احساسی خواهد داشت؟» این به ایجاد همدلی در او کمک می‌کند. همچنین می توانید از کتاب و مجله کودک که داستان‌هایی با مضمون این مسئله را دارند، برای آموزش این مهارت به کودکان خود استفاده کنید.
- تحسین رفتار نوع دوستی: وقتی فرزندتان کاری مهربانانه و نوع دوستانه انجام می‌دهد، حتما به او بگویید که چه اندازه از کار او خوشحال هستید. این توجه مثبت می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد و به یک کودک خودخواه کمک کند تا بفهمد مهربانی می‌تواند چه میزان لذت بخش باشد. به آنها بگویید دقیقا چه کاری را به خوبی انجام داده‌اند و تشویقشان کنید تا دوباره این کار را انجام دهند.
- الگوبرداری: همانطور که می‌دانید کودکان همانند دوربین فیلم برداری در حال فکوکوس بر رفتار اطرافیان خود هستند و آنها ضبط می‌کنند. با توجه به اینکه والدین اولین افرادی هستند که با آنها ارتباط دارند، می‌توانند الگوی مناسبی برایشان باشد. به یاد داشته باشید که توجه فرزندتان را به کارهای خوبی که انجام می‌دهید جلب کنید تا بداند در آینده چگونه باید به چه شکل رفتار کند.
