نکات طلایی برای تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان
مهارت تصمیم گیری چیست؟ چگونه مهارت تصمیم گیری را به کودکان آموزش دهیم؟ کودکان برای یادگیری مهارت تصمیم گیری به زمان احتیاج دارند. کودکان این مهارتها را بر اساس انتظارات و ارزشهای پیرامون خود کسب میکند. در واقع این اتفاق زمانی رخ میدهد که آنها رفتار دیگران را مشاهده کنند، درباره ارزشها بشنود و در موردشان بحث کنند و فرصتهایی برای انتخاب و تجربه پیامدهای آن داشته باشند. این مهارت به کودک کمک میکند تا در موقعیتهای مختلف به دنبال راه حلهای منطقی و درست باشد. یکی از تاثیر گذارترین افراد در این فرایند والدین و معلمان هستند چرا که آنها میتوانند شرایطی را فراهم آورند که کودک این مهارت مهم زندگی را بیاموزد. با نشر نبات همراه باشید تا روشهایی برای آموزش و توسعه این مهارت در کودکان را به شما ارائه دهیم.
مهارت تصمیم گیری چیست؟
یکی از مهارتهای کلیدی که والدین باید آن را در کودکان خود پرورش دهند، مهارت تصمیم گیری است. تصمیم گیری عبارت است از اقدام یا فرایند رسیدن به نتیجهای مبنی بر پذیرش یک گزینه مهم با سنجیدن سایر احتمالات جایگزین. تصمیمات اتخاذ شده توسط کودکان بر سلامت روان و رفاه آنها تأثیر میگذارد. روابط و موفقیت آنها تا حد زیادی به تصمیم گیری بستگی دارد. این مهارت نقش بسزایی در مسئولیت پذیری و استقلال کودکان دارد. از آنجایی که کودکان کوچکتر هنوز در حال آموزش مهارتهای اجتماعی و عاطفی خود هستند، ممکن است در تصمیم گیریهای خود بر روی یکی از جنبههای موقعیت تمرکز کنند و به دنبال مزایای فوری باشند و یا حتی بدون فکر عمل کنند. والدین وظیفه دارند تا با کودک خود در مورد مراحل تصمیم گیری صحبت کنند و او را تشویق کنند تا به نکات مهم هنگام تصمیم گیری توجه داشته باشند.
مراحل کلیدی در فرایند تصمیم گیری
شناسایی مسئله و هدف: این مرحله مهمترین قدم در تصمیم گیری است. در این مرحله کودک باید تشخیص دهد مشکل دقیقا چیست و چه چیزهایی تحت تاثیر این مشکل قرار میگیرند.
برنامه ریزی برای حل مشکل: کودک باید بیاموزد برای مشکل پیش آمده راه حلهایی را ارائه دهد و بتواند عواقب هر راه حل را بسنجد.
انتخاب بهترین راه: گاهی اوقات یک کودک برای انجام کاری به حمایت شما یا اطمینان از اینکه شما در نزدیکی او هستید نیاز دارد. در این مرحله وقت آن است که کودک بهترین راه را انتخاب کند، سعی کنید به تصمیم او احترام بگذارید و حمایتش کنید.
راهبردهایی برای آموزش مهارت تصمیم گیری به کودکان
شکی نیست که آموزش مهارت تصمیم گیری به کودک دشوار است، اما مطمئناً میتوان آن را با استفاده از تکنیکهای صحیح آموزش داد. مشارکت کودک در تصمیم گیریها ایده بسیار خوبی است چرا که او اعتماد به نفس خود را در فرایند تصمیم گیریهای خوانده کسب میکند. در ادامه 8 روش ساده برای آموزش این مهارت به کودکان ارائه شده است.
فراهم کردن محیطی دوستانه و قابل پیش بینی: در این محیط، کودک میتواند تصمیم گیری را تمرین کند. به عنوان مثال میتوانید از بازیهای نمادین کمک بگیرید. با انجام این بازیها مهارت تفکر و حل مسئله در کودک تقویت میشود و به عبارت دیگر کودک را به تفکر دعوت میکند. کودکان یاد میگیرند که چگونه با یکدیگر مذاکره کنند و چندین راه حل را بررسی کنند.
شریک ساختن آنها در تصمیم گیریهای روزمره: کودکان را در تصمیم گیری های خود مشارکت دهید و از آنها راهنمایی بخواهید. به عنوان مثال در مورد انتخاب کلاسهای ورزشی خود و یا پخت غذا برای ناهار از آنها مشورت بگیرید. سپس مزایا و معایب هر پیشنهاد را مرور کنید تا فرزندتان یاد بگیرد که چگونه با فکر گزینههای مختلف را در نظر بگیرد و بتواند آگاهانه تصمیم بگیرد.
آموزش مهارت برنامه ریزی: مهارت فکر کردن و برنامه ریزی به حل مسئله و تصمیم گیری کمک میکند. همانطور که برنامه ریزی میکنید با صدای بلند صحبت کنید و به کودک فرصت دهید تا برنامه ریزی کردن را به روشهای مختلف تمرین کند.
داستان و بازی: یکی از مواردی که کودکان هیچ وقت از آن خسته نمیشوند قصه خواندن و بازی کردن است. برای تقویت مهارت تصمیم گیری در کودک خود میتوانید از داستانها و بازیهایی استفاده کنید که او را به فکر کردن دعوت میکند ذهنش را برای تصمیمهای آینده آماده میکند. خواندن کتاب یا مجله کودک میتواند گزینه مناسبی برای تقویت این مهارت باشد.
دادن فرصتی برای انتخاب کردن: به کودکان فرصت دهید تا انتخاب کنند. این کار به ایجاد حس استقلال در آنها کمک میکند. فراموش نکنید که تصمیم تمام و کمال باید با خودشان باشد. برای اینکه کودکان در تصمیم گیری توانمند شوند، چندین گزینه که همه آنها برای شما قابل قبول است، برایشان روی میز بگذارید تا حس اطمینان را به کودکان القا کنید که میتوانند تصمیمات خوبی بگیرند و سپس با نشان دادن علاقه خود نسبت به انتخابشان آنها را از اهمیت تصمیمشان مطلع سازید. تصمیم گیری در پوشیدن لباس برای رفتن به مهمانی یا پارک نمونهای ساده در این زمینه است.
آموزش هدف گذاری: یکی از مهارتهای حیاتی که اغلب در میان کودکان و بزرگسالان فراموش میشود، هدف گذاری است. توانایی تعیین اهداف یکی از مهارت هاییست که وقتی در سنین پایین آموزش داده شود، نه تنها تمرکز را افزایش میدهد بلکه سبب خودآگاهی و افزایش اعتماد به نفس در سنین بزرگسالی میشود. هدف گذاری بخش مهمی از فرآیند رشد و مسئولیت پذیری کودکان است.
فرصت اشتباه کردن: یکی دیگر از روشهای آموزش مهارت تصمیم گیری در کودکان اینست که به آنها اجازه دهید اشتباه کنند. آنها از تجربیات و اشتباهات خود درس میگیرند و به یاد میآورند که دیگر آنها را تکرار نکنند. هنگامی که کودکان شروع به راه رفتن میکنند، ممکن است بارها و بارها زمین خوردن را تجربه کنند، والدین تنها میتوانند دستشان بگیرند و نحوه درست راه رفتن را به آنها آموزش دهند و نمیتوانند به جای آنها راه بروند. در مواقع تصمیم گیری هم اجازه دهید اشتباه کنند و تجربه کسب کنند و شما با راهنماییهایتان برای جبران اشتباه به آنها کمک کنید.
پیش بینی بدترین وضعیت: همه ما خوب میدانیم که هر تصمیمی در زندگی ممکن است با مزایا و معایبی همراه باشد. برای آن که بتوانیم تصمیم درستی بگیریم باید تمام جوانب را بسنجیم و بدترین نتایج ممکن را بررسی کنیم. هنگام آموزش مهارت تصمیم گیری به کودکان نیز باید این نکته را به آنها گوشزد کنید، از بپرسید که با انتخاب کدام تصمیم بدترین انتخاب است و با انتخاب آن چه عواقبی گریبان گیرش میشود؟
منابع